“Zorba”, “El Greco’ya Mektuplar”, “Yeniden Çarmıha Gerilen İsa” adlı romanlarıyla tanınmış Yunan yazar, şair, siyasetçi ve filozof…

Nikos Kazancakis,
(Yunanca: Νίκος Καζαντζάκης)
D. 18 Şubat 1883, Kandiye, Osmanlı İmparatorluğu.
Ö. 26 Ekim 1957, Freiburg, Almanya,
Yunan yazar, şair, siyasetçi ve filozof.
20. yüzyılın en önemli Yunan felsefecisi olduğu ve eserleri yabancı dillere en çok çevrilmiş olan Yunan yazarlardandır.
Yazar 1964 yılında gösterime girmiş olan Michael Cacoyannis’ in yönetmiş olduğu Zorba adlı sinema filmiyle üne kavuşmuştur.

1883 yılında Girit’ in Heraklion kentinde doğdu. Atina Hukuk Fakültesi’ ni bitirdikten sonra hukuk doktorasını veren Kazancakis, felsefi açıdan ünlü düşünür Henri Bergson’ dan etkilendi.

Lenin Barış Ödülü’ ne layık görüldü. 1957 yılında Nobel Edebiyat Ödülü’ nü bir oy farkla kaybetti. Goethe ve Dante’ nin yapıtlarını Yunancaya çevirdi. Homeros’ un Odysseia destanına 33.333 dizelik bir devam yapıtı yazdı. Türkçeye çevrilen yapıtları arasında Kaptan Mihali, El Greco’ya Mektuplar, Kardeş Kavgası, Günaha Son Çağrı, Yeniden Çarmıha Gerilen İsa ve Zorba sayılabilir. Kazancakis, altmışlarındayken İkinci Dünya Savaşı yıllarında kaleme aldığı Zorba romanıyla uluslararası üne kavuştu.

26 Ekim 1957 tarihinde Almanya’ nın, Freiburg kentinde öldü.

Eserleri:
Allah’ın Garibi, Assisili Francis
Çileci.
El Greco’ya Mektuplar,
Günaha Son Çağrı
İspanya, Yaşasın Ölüm.
Kaptan Mihalis, Kardeş Kavgası, Kayalı Bahçe, Kırık Ruhlar.
Odysseia (Şiirler)
Tanrı’nın Yoksulu, Toda-Raba.
Yeniden Çarmıha Gerilen İsa, Yılan ve Zambak, Yokuş.
Zorba.

Oyunlar:
Odysseus (Odysseas)
Khristos (Mesih)
Arı (Melissa)

Zorba, hükümdar …

Tiran,
Fransızca Tyran.
İngilizce Tyrann,
Almanca Tyrann.
Eski Yunan’ da siyasal gücü zorla ele geçiren, onu kötüye kullanan kimse.
Eski Yunan’da siyasal erki tek başına elinde tutan kimse.
Eski Yunan’ da mutlak iktidar sahibi yönetici.
İktidarı zorla ele geçirip kötüye kullanan kimse.
Siyasal erki zorla ele geçiren, onu kötüye kullanan kimse.

Tiyatroda tiran kelimesinin anlamı;
Tuluat tiyatrosunda kötü adam tipi.
Türk kukla tiyatrosunda kötü adam tipi.
Türk doğaçlama tiyatrosunda kötü adama verilen ad.

Mecaz anlamda Tiran:
Acımasız, gaddar, despot.
Acımasız, gaddar; zorba hükümdar.
Gaddar, merhametsiz, zalim kimse.

Eski Yunan’da, istenmeyen bir kişinin halkoylamasıyla sürgüne gönderilmesi cezası….


Ostrakismos,
Çanak Çömlek Mahkemesi.
Eski Yunan’ da Solon yasaları uygulanmaktaydı. Kendisinden sonra demokratik düzenleme için büyük ölçüde kolaylık sağlayan uygulamalar getirildi. Atina demokrasisi için çalışan ve kurucusu olarak da anılan Kleisthenes M.Ö. 507 yılında sistemi demokratik bir temel üzerine oturttu.

Kleisthenes yönetime geldikten sonra ana hatlarıyla şu reformları gerçekleştirdi.
Kan bağına dayalı kabile örgütlenmesini bütünüyle ortadan kaldırdı.
Toprak bağına dayalı mahalle örgütlenmesini getirdi.
Atina’yı on yerleşim veya seçim bölgesine (deme veya demos) ayırdı.
Aynı şekilde, kan bağı veya veraset yerine, kura ile her bir deme veya demostan 50 kişinin katılımı ile oluşan 500’ler Meclisi’ni oluşturdu.
Kleisthenes ayrıca ilk defa M.Ö. 487 yılında uygulanan ostrakismos olarak da bilinen çanak çömlek mahkemelerini kurdu. Buna göre 6.000’den daha fazla oy alan bir kişi Atina’yı 10 yıllık bir süre için terketmek zorundaydı.

Ostrakismo’ un amacı tiran veya zorba olarak yönetimi ele geçirmeye çalışan ve demokrasiye tehdit olarak görülen kişilerin sürgün edilmesiydi. Zamanla kenttte aşırı güç elde ettiği düşünülen tüm yurttaşlar sürgünün hedefi oldu. Bu sistemde, sürgüne gönderilen kişinin mülkiyetine dokunulmamakta, ancak 10 yıl süre ile kentte yaşamasına izin verilmemekteydi.

Nasıl uygulama ama..

Merhametten ve acıdan yoksun olan, zorba …

Ceberrut,
Ceberut (Arapça, جبروت )
地獄犬
Merhametten ve acıdan yoksun olan, zorba.
Acımasız, merhametsiz.
Kibirli, büyüklük taslayan.
Azamet,
Büyüklük.
Hakimlik.
Kudret, celadet.

Ceberut Arapçada Allah’ın her şeyin üstünde olan kudreti anlamındadır. Allah’tan bahsedilirken ceberrut sözü, güç ve kudret karşılığı olarak kullanılır. Ceberrut kelimesi, kişi ve kurumlar için kullanıldığı zaman anlamı baskıcı, güç kullanan, despot, zorba demektir.
İbranice geburah kelimesinden Arapçaya oradan da Türkçeye gelmiş bir kelimedir.