Nobel Edebiyat Ödülünü alan ilk İsveçli, ilk kadın yazar …

selma-lagerlof
Selma Lagerlöf,
20 Kasım 1858 -16 Mart 1940.
Asıl adıyla Selma Ottilia Lovisa Lagerlöf.
Efsane ve masallara dayanan yapıtlarıyla tanınan İsveçli yazar.
Nobel Edebiyat Ödülünü alan ilk kadın yazar olup aynı zamanda ilk İsveçli yazardır.

1858 yılında Varmland, Marbacka adlı bir çiftlikte dünyaya geldi. Çocukken geçirdiği bir hastalık yüzünden bir süre sakat kaldı. Stockholm’de öğretmen olarak öğrenimini tamamladı. 1885-1895 yılları arasında Landskrona’da öğetmenlik yaparken Gösta Berlings Saga’yı yazdı. 1895-1896 yıllarında İtalya’da, 1899-1900 yıllarında Filistin’de, 1901-1906 yıllarında Belçika, Almanya ve İsviçre’de bulundu. 1907’den itibaren Falun’ da yaşamaya başladı.

Daha sonra kendisini tamamen edebiyat çalışmalarına verdi. Köyünde dinlediği masallarla daha başka köylülerden işittiği hikayeleri bir yere yaza yaza, bunları ilerideki romanlarının ham maddeleri haline getirdi. 1890-1891 yıllarında Gösta Berling hikayesi adındaki ünlü romanını yazdı. 1890’larda İsveç’te romantizmin canlanışına katkıda bulundu.

Selma Lagerlöf 1894′te önemli eseri olan Osynliga Länkar (Görünmez Bağlar)’ı yazdı. Bu eseri sayesinde İsveç Kralı ile Eğitim Bakanlığı kendisine para yardımında bulundular. 1895’te bir burs kazandı. Öğretmenliği bırakarak yurt dışı gezilerine katıldı. Başka ülkelere seyahate çıktı. İtalya’ya seyahati dönüşünde Antikrists mirakler (Deccal’in Mucizeleri)’i adlı sosyalist içerikli romanını yazdı. Mısır ve Filistin seyahatleri sonrasında geçirdiği kışın etkisiyle iki ciltlik (1902) Jerusalem (Kudüs) eserini yazdı.

1907′de Upsala Üniversitesi kendisine fahri doktora ünvanını verdi. 1909′da Nobel Edebiyat Ödülünü aldı. 1914′te İsveç Akademisi’ne üye seçildi. Ondan sonra kendisini gene sadece edebiyat hayatına vererek çalışmalarına devam etti. Doğduğu köyde 82 yaşında 16 Mart 1940’te öldü.

Türkiye’de Uçan Kaz adıyla gösterilen Nils Holgerssons underbara resa genom Sverige (Nils Holgersson’un yabankazlarıyla maceraları) adlı kitabından yola çıkarak hazırlanan çizgi film dizisidir. Türkçede ayrıca Kurtlar ve Uçan Kazlar adlı çocuk kitapları vardır.

Başlıca eserleri şunlardır:
Gösta Berling’in Hikâyesi (1891), Osynliga länkar – (Görünmez Bağlar) (1894), Antikrists mirakler -Deccal’in Mucizeleri (1897), Eski Şato (1899), Kunganilla Kıraliçeleri (1899), Legender och berattelser (1899), En herrgårdssägen-Malikane Öyküleri (1899), Balıkçının Yüzüğü (1899), I Dalarne (1901), Bir Masal Üstüne Masal (1902), I det heliga Landet (1902), Jerusalem-Küdüs (1901-02), Arne’nin Paracıkları (1904), Herr Arnes penningar – Bay Arnes’in Hazinesi (1904), Kristuslegender 1904, Nils Holgerssons underbara resa genom Sverige-Nils Holgersson’un yabankazlarıyla mecareları (1906-07), Lilekrona’daki Ev (1911), Portekiz Kralı (1914), Cinler Alemi (1915), Mârbacka-Anı (1922), Charlotte Löwensköld (1925), Anna Swärd ( 1928), Ett Barns Memoarer (Bir Çocuğun Anıları; 1930), Dagbök för Selma Lagerlöf -Selma Lagerlöf’ün Günlüğü-Hatıra Defteri (1932), Sonbahar (1933), Noel Hikayeleri (1938).