Amerika kıtasına özgü vahşi bir kedi …

Jaguarundi,
(Herpailurus yagouaroundi),
Amerika kıtasına özgü vahşi bir kedidir. Menzili güneydeki Arjantin’den kuzeyde ABD-Meksika sınırına, And Dağları’nın doğusunda Orta ve Güney Amerika’ya kadar uzanır. Jaguarundi, orta boy ince yapılı bir kedidir. Renklendirmesi, en yakın akrabası olan çok daha büyük pumaya benzer şekilde tek tiptir.

Yeni Dünya kedilerinden farklıdır. Evcil bir kedinin yaklaşık iki katı büyüklüktedir. Gri ve kırmızı olmak üzere iki renk morfuna sahiptir.

Kısa bacaklı, küçük ve dar kafalı, yuvarlak küçük kulakları ve uzun kuyruğu olan uzun bir gövdeye sahip kedidir. Jaguarundi iyi bir tırmanıcıdır. Esaret altında 15 yıla kadar yaşayabiliyor. Brezilya, Peru ve Venezuela’da oldukça yaygındır. ABD’de ortadan kaldırılmış olabilir. Hayvanları öldürme zulmü nedeniyle popülasyonları pek çok yerde azalmaktadır.

Erzincan’da bir şelale …

Girlevik,
Girlevik Şelalesi,
Gürlevik Şelalesi,
Çağlayan Şelalesi,
Erzincan ilinde bir şelale.

Erzincan’ın 30 km güneydoğusundaki, Çağlayan beldesindedir. Şelale aynı isimli köyün sınırları içerisindedir. Girlevik Şelalesi’nin suyu Munzur Dağları’nın yamacında yer alan Kalecik Köyü’nden doğan gözelerden gelmektedir. Şelalenin suları üç kademe halinde, 30 ila 40 m yükseklikten düşmektedir.

Döküldüğü yerden birkaç kilometre ilerideki kalecik Köyündeki dokuz kaynaktan gelmektedir. Şelale, doğal serinliği ve güzelliği ile ünlü bir mesire yeridir.Kışın şelalenin suları donar. Buz sarkıtları oluşur. Kışın buz tırmanıcı aktivistleri için ayrı bir güzellik sunarlar.

Şelale Doğal Sit alanı ilan edilmiş ve koruma altına alınmıştır. 1953 yılında bir hidroelektrik santralı kurulmuştur.

İri taneli bezelye …

Araka,
Rumca arak,

İri taneli bezelye.
Bir çeşit bezelye.
Bezelye (Pisum sativum).

Bezelyenin ana vatanı Batı Asya ve Avrupadır. Ama dünyanın bir çok yerinde eski çağlardan beri yetiştirilir.Baklagillerden (Fabaceae) Bezelye bitkisi, Bahçe bezelyesi veya Sırık bezelyesi, Tarla bezelyesi isimleriyle bilinen bir yıllık otsu bitkilerdir.

Bitkinin ekimi Mart ve Haziran ayları arasında yapılabilir. Bezelye tohumları 40-50 cm. sıra ile 5-8 cm. den fazla aralıkla, yüzeyden 3-4 cm. derine ekilir. 10 gün sonra fideler çıkmaya başlar ve yaklaşık 60 gün sonrada bezelyeler toplanır.

Boyları 30-40 cm, yeşil yapraklı ve çiçekleri karışık renklidir. Taneleri basık ve renkleri esmer kül rengi veya yeşil renkli olup lekelidir.

Bahçe, sırık bezelyesi, gövdesindeki tutucu sülüklerle tutunan tırmanıcı bir bitkidir. Boyları 70-90 cm. olup, taneleri beyaz, sarı ve yeşil renklidir. Bazı bezelyeler de parşömen denilen sert tabaka olmayıp, Sultani bezelye veya yaprak bezelyeler, tane yapmayıp kabuğuyla birlikte yenilir. Başka bir türde taneleri iri olan yani araka bezelyesidir.

Bezelye nişasta, lif, antioksidan, carotene ve protein oranı yüksek bir sebzedir. Konservesi yapılan Bezelye taneleri, kansızlığı giderir. Pekliğe iyi gelir. Rivayete göre kan kanserine karşı koruyucu etkisi olduğu bilinir.

Başka bir tüketim şekli ise kurutulmuş bezelyeden un yapılarak çorba ve yemek yapımında kullanılır. Hayvan yemi olarak da kullanılır.

Karabiber …

Fülfül,
Darifülfül, (dar-i fülfül).
Karabiber (İng. pepper plant, black pepper, Fr. poivrier noir ),
Bir baharat çeşididir.

Karabibergillerin örnek bitkisi olan, zeytinsi, meyvelerin taneleri yuvarlak, yaprakları kalp biçiminde, tırmanıcı bir bitki (Piper nigrum). Karabibergiller (Piperaceae) familyasından, tırmanıcı, çiçekleri genellikle er dişi, tohumları olgunlaşmadan önce toplanıp ezilerek karabiber, olgunlaştıktan sonra toplanıp soyularak beyaz biber elde edilen, baharat olarak kullanılan, Güney Doğu Asya’da yayılış gösteren uzun, tırmanıcı bitkilerden ikiçenekliler sınıfının, karabibergiller familyasındandır.

Vatanı Doğu Hindistan olan, yürek biçiminde yapraklarını dökmeyen damarlı bitkilerdir. Çiçekleri sarkıktır. Meyveleri küçük, toparlak ve sapsızdır. Bu bitkinin baharat olarak kullanılan kuru ve siyah tanesi ve bu tanelerin kurutulup öğütülmesiyle yapılan toz.

Mideyi ısıtan, hazmı kolaylaştıran ve iştah açan bir bahattır. Mide ve bağırsaklardaki mikropları öldürür ve idrar söktürür. Gaz birikmesine engel olur. Şeker hastalığının ilerlemesini durdurur. Enerji verir. Cinsel istekleri kamçılar. Sinirleri kuvvetlendirir. Yiyeceklerde baharat olarak kullanılır. Damar sertliği, yüksek tansiyon, egzama, üremi, bağırsak iltihabı ve romatizmadan şikayet edenler, mümkün olduğu kadar az kullanmalıdırlar.

Sevimli ve ufak tefek esmer güzellerine de karabiber denir.