Demiryollarında trenin üzerinde gittiği iki ray arasındaki uzaklık, açıklık …
Sürekartman,
Sürekatman, Fransızca bir kelimedir.
Sözlük anlamı; açıklık.
İngilizce: excessive rail distance.
Fransızcca: couche de durée.
Demiryollarında trenin üzerinde gittiği iki ray arasındaki uzaklık, açıklık demektir.
Ray yuvarlanma yüzeyinin (ray mantarı) üst seviyesinden 14 mm aşağıda ve aşınmamış rayda standart ekartman 1435 mm’ dir. Ekartmanın tolerans değerleri dışına çıkması (1426 mm’ nin altına inmesi veya 1490 mm’ nin üzerine çıkması) lokomotif ve vagonların raydan çıkmasına neden olur. Virajlarda demiryolu taşıtlarının tekerlek çıkıntılarının ray kenarlarına sürtmeden rahatça dönebilmelerini sağlamak için hat açıklığı, tolerans değerleri içinde kalmak üzere arttırılabilir ki buna sürekartman denir.
Eski Roma’ da kullanılan at arabalarının dingil açıklığı 1435 mm olarak ölçülmüş. Yan yana duran iki atın birbirlerine değmeden rahatça gidebildikleri ölçü 1435 mm imiş. Demiryolları ilk yapılmaya başladığı dönemlerde daha önce kullanılan atlı arabalar da üzerinde gidebilsin diye bu açıklık kullanılmış. Bütün ülkeler aynı ekartmanı kullanmıyor. Ekartman; iki döşeli ray arasında, ray mantarı iç yanakları arasındaki yatay mesafeye denir.
Önemli notlar:
Ekartman ray mantarı üst seviyesinden 14 mm aşağıdan rayın aşınmamış yerinden ölçülür.
Her traverste ölçülen ekartmanlar arasındaki fark 2 mm’den fazla olmamalıdır.
Dünyadaki demir yolu hatlarının % 60′ ı standart hat açıklığı olarak 1.435 mm mesafeyi kullanır. Bir de 1000 mm hat açıklığı olan dar hatlar vardır. İki farklı hat açıklığına sahip hatların buluştuğu yerlerde hat kesintiye uğrar. Hat açıklığı olmayan tek demir yolu türü monoray olarak adlandırılan hat yapısıdır. Bazı hafif yük taşıyan elektrikli demir yolu hatlarında üçüncü veya dördüncü hat bulunabilmektedir.
Balast,
Balast,