Etiket: paskalya

Süryani mutfağına özgü bir tür sütlaç…

Leave a comment

Daşişto,
Süryani mutfağına özgü bir tür sütlaç.
Sütlaç, sütlü bir tatlı. Malzemeleri pirinç, süt ve şekerdir. Kıvamı pirinç tanelerinin çok sert olmamak kaydıyla tek tek ağza gelebilecek şekilde olmasıdır. Sütlaca daşişto da kenger sakızı katarlar. Sütlaç, toz tarçın veya kavrulmuş badem parçaları serperek servis edilmektedir. Sütlüaş, Akaş da denir. Süryaniler Paskalya yortusunda yumurta, sütlaç ve paskalya çörekleri yaparlar.

Paskalya Bayramı genellikle yumurta bayramı olarak bilinir. Bu bayramın önemli diğer yiyecekleri Sütlaç (Daşışto), Lebeniye ve kliçe-klünçe-külçe denen Paskalya çöreğidir. Daşışto ile Lebeniye bayramın vazgeçilmezleri arasındadır. Bayram boyu yani bir hafta kadar, insanlar genellikle süt, yoğurt ve yumurta ile yapılan yiyeceklerle beslenirler. Lebeniye haşlanmış buğdayın yoğurtla birlikte kaynatılmasıyla hazırlanan ve üzerine pekmez dökülerek yenen Süryani mutfağına özgü nefis bir yiyecektir.
Urfa’da külçe gibi ağır manasına gelen kelimesinin çörekler için kullanıldığını ve bu kelimenin Mardin şivesiyle Kliçe olarak ses değişimine uğradığını öğrendik.

Süryaniler, Paskalya (Nuhomo; Diriliş – Paskalya) yortusunda 50 gün oruç tutarlar. Paskalya orucunun ortasında Meryem Ana’nın Müjdelenme Bayramı Süryaniler arasında Siboro olarak bilinir. Orucun son cuma akşamında sütlaç veya yumurta yapılır.

Kenger sakızı, kengerler toplanıp, kökleri kesilerek elde edilir. Kengerlerin köklerinden akan süt, birkaç saat güneşte bekletilir. Donunca yıkanıp sakız olarak çiğnenmek üzere içi su dolu bir kavanoza depolanır. Kenger sakızı sütlaç yapımında da kullanılır. Bu gelenek halen sürdürülmektedir.

Sütlaç tarifi;
Malzemeler;
8 su bardağı süt (1,5 kg)
1 su bardağı şeker
1/2 su bardağı pirinç
1 yemek kaşığı mısır nişastası
1 yemek kaşığı pirinç unu
1 dolu çay kaşığı dövülmüş sakız
Tarçın
Bir fiske tuz

Yapılışı;
Pirinçler yıkanıp suyu süzülür. 4 su bardağı süte pirinç koyulur ve ezilene kadar pişirilir.
Ezilen pirinçler çok az blenderle çırpılır. Kalan sütten 1 su bardağı süt ayrılır. Diğer kısmına 1 yemek kaşığı mısır nişastası, 1 yemek kaşığı pirinç unu ve 1 su bardağı şeker karıştırılır. Sütle kaynatılan pirinçlere ilave edilir. Kıvamından emin olduktan sonra 1 çay kaşığı buzlukta bekletilmiş sakız havanda dövülür ve 1 su bardağı süte karıştırılır. Kaynamakta olan sütlaca ilave edilir. Bir iki taşım kaynattıktan sonra servis kaselerine boşaltılır. Koyu olursa biraz daha süt ilave edilebilir. Afiyet olsun.

Paskalya adası’ nda bulunan, volkanik taşlardan yapılmış devasa baş heykellerine verilen ad…

Leave a comment

Moai,
Ariki,

Ariki Yontusu,

Paskalya adasında bulunan ve boyları 7-22 metre arasında değişen, volkanik taşlardan yontulma tanrılaştırılmış şef heykellerine verilen ad.
Paskalya Adası, en yakın kıtaya 3700 km, en yakın yerleşim olan kara parçasına 2000 km mesafededir. Avrupalı kaşiflerden biri, bir Paskalya (Easter Island) Bayramında adaya çıkması sebebiyle vermiş. Adaya ilk ayak basan Polinezyalı denizcilerdir. Nasıl ulaştığı, aylarca açık okyanusta nasıl hayatta kaldıkları bir sır.

Paskalya Adası veya yerel ismiyle Rapa Nui, 1888 yılından bu yana Şili’ye bağlı bir adadır. Bir Latin Amerika ülkesi olan Şili’nin Polinezya’da olan tek toprağı. Şili ve başkent Santiago’da moailer ve ada ilgi odağıdır. Paskalya Adası ismini Hollandalı kaşif Jacob Roggeveen’den almıştır. 1722 yılında başka bir adayı bulmak için yola çıkan Roggeveen, bir paskalya bayramında bu adaya rastlamış, ve Paskalya anlamına gelen isim, Easter Island o zaman verilmiş.

Polinezya dilinde adı Rapa Nui ’dir. Bir üçgen şekle sahip olan bu adada Terevaka, Poike ve Rano Kau adında üç yanardağ vardır. Paskalya Adası’nın simgeleri moai denen taştan oyulmuş büyük heykellerdir. Moailer, adanın Rano Raraku bölgesindedir. Kafaları vücutlarından oldukça büyüktür. Tıpkı Mısır’daki Piramitler gibidirler. Bu büyüklükteki taş heykellerin yapılması, taşınması ve yerleştirilmesi için ileri derecede bilgi, yaratıcılık ve fiziksel güç gerekiyor.

Dikili en uzun boylu moai Paro adında olup, 10 m. uzunluğunda ve 75 tondur. En ağır heykel ise kısa ama 86 t. ağırlığındadır. Bir tane de tamamlanmamış heykel vardır. Bu heykel tam 21 m. uuzunluğunda ve 270 t. ağırlıkta olurmuş. Bu devasa moai heykellerin yüzleri ve vücutlarında bir detay görmeniz neredeyse imkansız. Heykeller genelde uzun ve düz kayalara oyulmuşlar.

Mardin’de yaşayan Süryanilere özgü bir tür paskalya çöreği …

Leave a comment

Kiliçe
Kiliçe,
Kliçe,
Mardin Çöreği,
Mevlüt çöreği,
Paskalya çöreği,
Bayram çöreği,
Hayat çöreği,
Mardin’ özgü bir çörek,
Süryanilere özgü bir çörek.
Mardin’de yaşayan Süryanilere özgü bir tür paskalya çöreği .

Un, şeker, süt ve mahlep ile tarçın, anason gibi baharatlarla yapılır.
Malzemeler:
1 kg un,
250 gr tereyağı,
250 gr 1,5 su bardağı, şeker,
250 gr süt,
10 gr. Çekilmiş anason ,
10 gr. Mahlep,
10 gr. Tarçın,
2 yemek kaşığı Rezene
1 yemek kaşığı Zencefil
Kabartma tozu ve Bira mayası.
1 yemek kaşığı Hindistancevizi ,

Hazırlanışı:
Şeker sütün içinde eritilir. Hazırlanan karışım geniş leğende un, baharat ve yağla beraber iyice yoğrulur. Daha sonra hamur dinlenmeye bırakılır. Kabarıp kıvamını aldıktan sonra şekillendirilerek (simit ya da tepside badem şeklinde) yağlanan tepsilere itina ile dizilir. Üzerlerine yumurta sürülerek fırına verilir. 35-45 dakika kadar pişirilen çörekler soğumaya bırakılır. Süryaniler için önemli yer kaplayan bu çörek bayram günü özellikle peynir eşliğinde sunulur. Düğünlerde de dağıtılır.