Stalin,
Josef Stalin,
İosif Vissariyonoviç Çugaşvili,
(18 Aralık 1878 Gori, Gürcistan – 5 Mart 1953, Moskova),
Iosif Vissarionovich Dzhugashvili,
Sovyetler Birliği Komünist Partisi Genel Sekreteri.
Gürcü asıllı Sovyet devlet adamı, mareşal ve politikacı.
Koba, Stalin’in gençlik yıllarındaki lakabı.
Stalin kelime anlamı olarak Rusça çelik demektir.
1922 yılında seçildiği Sovyetler Birliği Komünist Partisi Genel Sekreteriliği görevine 1953 yılına, ölümüne kadar 31 sene devam etmiştir. Bu süre içerisinde Lenin’in ölümünden sonra, Sovyetler Birliği’nin lideri olarak görev yapmıştır.
Stalin, Yosif Visaryonoviç 18 Aralık 1878 yılında Gürcistan Gori’de dünyaya geldi. Babası kundurucaydı. 7 yaşında çiçek hastalığına yakalandı. Bu hastalık yüzünde kalıcı izler bıraktı. 1888 yılında, Gürcistan’da rahip okuluna devam etti ve Rusça eğitim aldı. 1890 yılında at arabası kazası sonucu sol kolu sakatlandı ve hayatı boyunca tam iyileşmedi. Daha orta öğrenimi sırasında devrimci eyleme katıldı. 16 yaşında Gürcü Ortodoks Rahip Okuluna gitmeye hak kazansa da, burada otoriteye karşı başkaldırıp huzursuzluk çıkardığı için 1899 yılında okuldan atıldı. Bu dönemde Stalin, Lenin’in eserlerini okudu ve Marksist bir devrimci olmaya karar verdi. Rusya Sosyal Demokrat İşçi Partisi’nin bolşevik kanadı saflarında yer aldı. Rusya Sosyal Demokrat İşçi Partisi Kongresinde Lenin’in dikkatini çekti. RSDİP’in ve Bolşeviklerin Kafkas bölge temsilcisi konumuna geldi.
Josef Stalin, Sovyetler Birliğinde, Planlı ekonomi, Kollektivizasyon ve Endüstrileşme uygulamaları ile 1928-1936 yılları arasında Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliğinde köklü dönüşümlerin gerçekleştirilmesini sağladı. İkinci Dünya Savaşı sırasında parti liderliği, hükümet başkanlığı ve sovyet orduları başkomutanlığı görevlerini birarada yürüttü. Sovyetler Birliği iktisadi ve askeri açıdan A.B.D. ile Almanya’dan şonra üçüncü sırada yer aldı.
Stalin 5 Mart 1953 yılında öldü. Kızıl Meydan’ da Lenin’in yanına gömüldü. Stalin’in ölümünden sonra Komünist Partisi genel sekreterliğine gelen Kruşçev “kişinin putlaştırılması”nın yanlışlığı üstünde durarak Stalincilikten uzaklaşma dönemini başlattı.
Gürcistan, Stalin’in memleketi Gori’deki Stalin müzesi
Stalin hakkında bilinmeyenler;
Oğlu Yakov Nazi güçleri tarafından ele geçirildiğinde, büyük bir fidye talep edilmiş. Ama Stalin bu zor durumda bile fidye anlaşmasını hiç düşünmeden reddetmiş ve “Bir onbaşı yalnızca bir başka onbaşıyla takas edilir.” sözünü kullanmıştır. Böylece Yakov, Nazilerin elinde can vermiştir.
Savaşta kendi birlikleri adına gaddar kararlar almaktan çekinmemiştir. Büyük düşman birliklerini durdurmak için askerlerine yerlerini korumalarını söylemiş, geri çekilen askerlere ateş açılmasını emretmiştir.
SSCB galibiyetinin en önemli faktörü sayılan, hiç muharebe kaybetmeyen bir askeri deha olan Mareşal Jukov’un savaş bitince sürgüne göndermiştir. Stalin onun bir halk kahramanı haline gelip yerine geçmesinden korkuyordu.
Eğer Hitler intihar etmeseydi, Stalin’in onu bir kafese koyup bütün Avrupa’yı gezdireceği rivayet edilir. Hitler, Rus birlikleri Berlin’e girince sığınağında karısıyla birlikte intihar etmişti.
Gençliğinde dini eğitim almış, papaz olarak yetiştirilmiştir. İktidara geldikten sonra ise binlerce papazı öldürtmüştür.
Postdam konferansında ABD başkanı Truman ile bir araya gelmiş. Truman, Stalin hakkında boyu kısa olduğundan bücür şeytan olarak övmüştür.
Rejim düşmanı olarak gördüğü her vatandaşı tereddütsüz mahkum bırakabildiği Gulag’larda 1 milyona yakın vatandaşı zor şartlar altında çalışarak can vermiştir.
Gori kentindeki müzede sergilenen Stalin’in vagonu
Eserleri ;
Anarşizm mi Sosyalizm mi?, 1907
Marksizm ve Ulusal Sorun, 1913
Leninizmin İlkeleri, 1924
Troçkizm mi Leninizm mi?, 1924
Diyalektik ve Tarihsel Materyalizm, 1938
Leninizm Üzerine, 1946
Marksizm ve Dil Üzerine, 1950
SSCB’de Sosyalizmin Ekonomik Sorunları, 1952