Kenevir,
Kendir,
İng. Hemp,
Lat. Cannabis sativa
Esrar otu,
Cannabis sativa,
Fr. Chanvre,
Arapça kendir, مستقل
Arapça, kenevir, قنب
Arapça Kanfai,
Azallu, (Akkad dilinde),
İran’da imparator tohumu anlamında, Shahdanah olarak bilinir.
Kenevir, kendirgillerden sapındaki liflerden halat, çuval vb. kaba örgüler yapılan, iki evcikli tek yıllık bir bitki, kendir.
Kenevirgiller (Cannabaceae) familyasından, yaprakları almaşlı, parmaksı bölmeli, erkek ve dişi çiçekleri ayrı, gövde lifleri dokumacılıkta, taze sürgünleri, tohumları, erkek ve dişi çiçekleri esrar yapımında kullanılan, bir yıllık otsu bitkilerdir. Çiçekli tepelerinden reçine, yaprak ve saplarından haşhaş, tohumlarından kenevir yağı, gövdesinden elyaf elde edilir.
Cannabaceae familyasında yer alan tek yıllık bir bitki olan kenevirin biyolojik olarak 3 farklı bitki türü bulunur.
1. Cannabis indica,
2. Cannabis Sativa,
3. Cannabis Ruderalis,
Endüstriyle hammadde üretimi amacıyla yetiştirilen cannabis indica türü kenevir bitkisinin uyuşturucu etkisi yoktur. Uyuşturucu etki gösteren psikoaktif madde (THC – tetrahidrokannabinol) içeriği oldukça düşük, tehlikesiz sayılabilecek düzeydedir. İnşaat, plastik, kağıt, kuyumculuk, ayakkabı, hayvancılık, biyoyakıt, toprak ve su arıtılması endüstrisinde hammadde kaynağı olarak kullanılır.
Marihuana olarak bilinen, keyif verici olarak kullanılan kenevir türü dilimize Hint keneviri olarak geçmiş olan cannabinaceae familyasından, Cannabis Sativa’dır. Birçok faydası bulunan kenevir denilince ön yargıyla uyuşturucu olarak biliniyor. İngilizcede Hemp olarak anılan Cannabis sativa türü kenevir, marihuana elde edilen türüdür.
Kendirin sapındaki uzun lifler soyularak tekstil, ip, urgan olarak kullanılır. Kumaş ve kağıt yapımından kullanıma uygundur. Dayanıklı ve uzun lifleri kaba dokumacılıkta kullanılır. Yaprakları tıp ve kozmetik endüstrilerinde değerlendirilir. Tohumu ise besleyici içeriği sayesinde gıda olarak ülkemizde de kullanılır. Soyulan odunsu kısmına kelek denir. Kelek ve sökülerek ayrılan kök kısımları kışın yakacak olarak kullanılır.
Yukarıdaki resimde marihuana elde edilen kenevir türü gösterilmiştir.
Aşağıdaki resimde ise tıp, kağıt, tekstil üretimi ve daha birçok sektörde kullanılan sağlıklı kenevir türü olan Cannabis indica gösterilmektedir. Kenevir üretiminde % 0,3 oranından daha fazla THC bulunması yasaktır. Esrar veya hint keneviri olarak adlandırılan bu uyuşturucu maddeler temelde dişi kenevir bitkilerinin çiçeğinden elde edilir.
Kenevir, kendir soluk yeşilimsi renkli çiçekler açar. Yabani olarak yetişebildiği gibi endüstriyel olarak tarımı da yapılabilmektedir. Çok eski zamanlardan beri ekimi yapılan kenevirin boyu 50 cm.’den 3 m.’ye kadar olabiliyor. Meyvesi 3-5 mm. boyunda, mercimek şeklinde, grimsi-yeşilimsi, esmer renklidir. Liflerinden faydalanılacak kendir, kenevirler doğrudan doğruya tohumu toprağa serpilerek ekiliyor. Kenevir tohumlarından yağ çıkartılır. Çıkartılan yeşilimsi renkli bu yağ, özellikle sabun yapımında kullanılmaktadır. Bunun yanı sıra kendir yağı tıbbi amaçlı kullanılmaktadır.
2019 yılında lif ve tohum amaçlı kenevir ekimine Samsun’un Vezirköprü ilçesinde pilot bölge olarak başlandı.
Feretiko,