“Memeli” de denilen bir zeytin cinsi…

Emiralem,
Memeli,
Çekişte,
Ak zeytin,
Kırma,
Edremit körfezinde Küçükkuyu’dan başlayarak Altınova’ya kadar olan kıyı şeridinde yetişir. Orijini Edremit’tir. Dengeli meyve kokusu ve aromasıyla ülkemizin en çok tercih edilen yemeklik zeytinyağını verir.

Memeli ve Çekişte, İzmir’in ilçelerinde özellikle Menemen’de yetişen bir çeşittir. Meyveleri irice olup uç kısmında sivri bir memesi vardır. Yağlık ve sofralık yeşil zeytin amaçlı yetiştirilir.

Diğer Zeytinler;
Butko, Otur, Sati (Artvin-Yusufeli),
Çakır, Erkence, (İzmir), Çekişte (Ödemiş), Çilli (İzmir, Kemalpaşa),
Çelebi (İznik),
Domat, Uslu, Kiraz (Manisa, Akhisar),
Edincik zeytini (Erdek)
Gemlik, Trilye (Bursa),
Halhali( Mardin-Derik),
Hurma (Çeşme-Karaburun),
Istrangili(Trabzon-Akçaabat),
Kalembezi, Kan Çelebi ve Eğriburun (Nizip),
Memecik (Muğla),
Samanlı ve Kalamata (Karamürsel),
Sarı Ulak ve Büyük Topak Ulak (Tarsus-Adana)
Sarı Hasebi ve Saurani (Hatay-Altınözü),
Tavşan Yüreği (Fethiye),
Yamalak Kabası zeytini (Aydın-Yamalak, Horzunlu), Yağ çelebi (Gaziantep),

Karadeniz Bölgesine özgü bir zeytin cinsi…

Otur,
Sati,
Butko,
Görvele,
Sati,
otur
Otur,
Artvin ve civarında yaygındır. Meyveleri iri, çekirdekleri orta irilikte olup yüksek oranda yağ içerir. Erken olgunlaşır, fakat olgunluk periyodu uzundur.

Soğuğa dayanıklı olduğundan geçit bölgeler için önerilebilir. Yağlık ve sofralık olarak değerlendirilir.

Marentelli: Trabzon Akçaabat ilçesinde yaygın olan bölge çeşididir. Meyvesi ve çekirdekleri iri olup erken olgunlaşır. Bölge çeşitleri içinde en az yağ kapsamına sahiptir. Soğuğa karşı dayanıklıdır. Yöresinde yağlık olarak değerlendirilir.

Patos: Trabzon ve civarında yaygın olan bölge çeşididir. Meyveleri küçük, çekirdekleri iri olup %26.8 oranında yağ içerir. Meyveleri erken kararır, olgunluk dönemi uzundur. Genelde yöresinde sofralık olarak değerlendirilir.
Karadeniz bölgesinde; Zonguldak, Kastamonu, Sinop, Ordu, Samsun, Trabzon ve Artvin illerinde kuzey rüzgârlarından korunaklı kısımlarda zeytincilik yapılmaktadır. Bölgenin kendi yöresel çeşitleri yanında son yıllarda diğer bölgelerden gelen çeşitlere de rastlanmaktadır.

Bölgenin mevcut diğer çeşitleri;
Butko,
Görvele,
Marantelli, (Trabzon Akçaabat ilçesinde yaygın olan bölge çeşididir),

Otur,
Patos,
Sati, Samsun Salamuralık, Tuzlamalık, Yağlık, Kırmızı Tuzlamalık,
Sinop, Trabzon Yağlık.

Karadeniz bölgesinde yetişen bir zeytin cinsi…

Marentelli,
Karadeniz bölgesinde yetişen bir zeytin cinsi.

Ülkemizde artık Akdeniz’ den farklı olarak Karadeniz yöresinde de zeytin yetiştirilmektedir.
Karadeniz Bölgesinde zeytincilik Artvin, Trabzon, Samsun ve Sinop illerindeki mikro klimalar disinda gelisme imkânina sahip degildir. Elde edilen ürün küçük aile isletmelerinde sofralik olarak degerlendirilir.

Karadeniz Bölgesinde yetişen zeytin çesitleri;
Butko, Görvele, Marentelli (Trabzon Akçaabat ilçesinde yaygın olan bölge çeşididir), Patos (Trabzon ve civarında yaygın olan bölge çeşididir), Otur (Artvin ve civarında yaygındır),

Sati, Samsun Salamuralık, Samsun Tuzlamalık, Samsun Kırmızı Tuzlamalık, Samsun Yağlık, Sinop, Trabzon Yağlık.

Akdeniz uygarlığının sembolü olan zeytin ağacı, tarih boyunca bu bölgede kurulan tüm uygarlıkların temelini oluşturmuştur. Zeytin yetiştiriciliğinin ilk insanlarla birlikte başladığı kabul edilmekte ve “Zeytin bütün ağaçların ilkidir.” denilmektedir. Zeytinin, insanlık tarihindeki önemine tüm kutsal kitaplarda, yaradılış ve kuruluş efsanelerinde yer verilmektedir.

Arkeolojik ve jeolojik buluntular da zeytinin M.Ö. 6000 yılından beri kullanıldığını göstermektedir. Zeytinden yağ elde edilmesinde kullanılan ilk yöntem, zeytinlerin önce ayakla ezilmesi ve sıcak su ile yağının alınması şeklinde olmuştur. Bugün için dünya üstünde bulunmuş en eski zeytinyağı tesisi, M.Ö. 6. Yüzyıla aittir ve İzmir’ in Urla ilçesi yakınlarındaki antik Klazomenai kentinde bulunmaktadır. Daha sonraları Romalılar zeytinin iki taş arasında ezilmesine dayanan yöntemi bulmuşlardır. İlk zamanlarda taşın dönmesi insanlar tarafından sağlanırken, daha sonra bu iş için hayvan gücünden yararlanılmıştır. Zamanla, ezilen zeytin hamurunun sıkıştırılması için Arşimet vidasının döndürülmesi ile oluşturulan basınçtan faydalanılmıştır. Mengene tabir edilen bu usul günümüzde de halen kullanılmaktadır. XIX. Yüzyılda buharın kullanılmaya başlaması ile zeytinyağı sanayiinde yeni bir döneme girişilmiş ve daha yüksek basınçla daha fazla zeytin işleme olanağı doğmuştur. Bu iş için kullanılan hidrolik presler teknolojik gelişmelere paralel olarak dizel motoru ve elektrikle çalışabilecek biçimde geliştirilmiş ve zamanla günümüzde kullanılan en modern sistem olan kontinü tesislere dek gelinmiştir.