Mükemmel uçucu ve iri bir deniz kuşu…

Fregat kuşu, (fregata). Alm. Fregattvögel, Fr. Frégate, İng. Fregate bird.

Firkateyn kuşu,

Fregatkuşugiller (Fregatidae) familyasındadır. Tropikal ve yarı tropikal bölgelerde yaşar. Uzun sivri kanatlı, hızlı uçucu deniz kuşları. Erkeklerinin boğazında balon gibi şişebilen kırmızı keseleri vardır. Çok uzun kanatlarıyla yorulmak bilmeden uçan bu iri deniz kuşları­nın adı hızlı bir savaş gemisinden gelir. Bir zamanlar firkateyn tipi yelkenli gemiler, de­nizdeki ticaret gemilerini yağmalayan korsan-larca kullandırdı. Firkateynkuşları da bir an­lamda, öbür deniz kuşlarının avını yağmala­yan gökyüzü korsanlarıdır. Çoğu zaman, av­lanmaktan dönen deniz kuşlarını izleyip ağız­larındaki balıkları bırakıncaya kadar onları kovalar ve düşen balıkları havada yakalarlar. Ayrıca, sudan sıçrayan balıkları yakalamakta ve alçaktan uçarak suyun üstündeki küçük deniz canlılarını toplamakta çok ustadırlar. Hatta öbür deniz kuşlarının yavrularını bile yakalayıp yerler

Beş türü bilinmektedir. Leyleksiler takımının, Fregatidae âilesi türlerine verilen genel ad. İri yapılı, uzun kanatlı, hızlı uçucu deniz kuşlarıdır. Bâzı türlerin boyları bir metre ve kanat açıklıkları 2-3 metreyi bulur. Hepsi mâvimsi veya yeşilimsi siyah tüylüdür. Gençlerin kafaları beyaz, dişilerin ise göğüs ve karın kısımları beyaz lekelidir. Uzun gagalarının ucu kıvrık, kuyrukları çatallı, ayakları kısa ve perdesizdir. Erkeklerinin başı ile göğsü arasında kırmızı renkli tüysüz bir kese bulunur. Üreme devrelerinde bunu balon gibi şişirerek dişileri cezbederler ve erkekleri ürkütürler. Tropik ve yarı tropik bölgelerin deniz kıyılarında ve küçük adalarda yaşarlar. Ağaç tepeleri, çalılıklar ve kayalar üzerinde yuva yaparlar.

Üreme mevsimlerinde koloniler meydana getirirler. Havada süzülürken dev bir kırlangıcı andırırlar. En hızlı uçan deniz kuşlarıdır. Çok iyi uçmalarına rağmen, küçük ayakları perdesiz olduğundan pek iyi yüzemezler. Telekleri su emerek ağırlaştığı için, suya nâdiren dalarlar. Havada saatlerce süzülür, uzun çatallı kuyrukları sâyesinde ani ve hızlı manevralar yaparlar. Deniz kırlangıçları, karabataklar, pelikanlar ve sümsük kuşları bunlara karşı dikkatli olmak zorundadırlar. Bunlar balıkçı kuşlarına saldırarak, avladıkları balıkları gagalarından düşürüp havada ustaca kaptıklarından, “hava korsanları” veya “firkateynkuşları” olarak da anılırlar. Deniz kuşlarının yumurta ve yavrularını çalıp yedikleri de olur.

Beslenmeleri tamâmen yağmacılığa dayanmaz, deniz ve karada kendileri avlandığı gibi gemilerden atılan çöpleri de yerler. Suyun yüzeyindeki balıkları kapacak kadar alçalırlar. Uçarken gagalarını su yüzeyine daldırırlar. Canavar balıklardan kaçıp havaya sıçrayan uçan balıklar, çoğunlukla firkateynkuşlarına yem olurlar. Üreme devresinde erkek fregatkuşu, yuva olarak seçtiği yeri, birkaç dalla işâretleyip, oturur. Yanından geçen dişilere karşı boynundaki parlak kırmızı kesesini şişirerek gagasını tıkırdatır.

Bu çağrıya uyan dişi, ağzında bir dalla yanına konarak yuvayı birlikte yapmaya başlarlar. Dişi, bir tek iri beyaz yumurta yumurtlar. Eşler sırayla kuluçkaya yatarlar. 6-7 hafta kadar sonra yavru yumurtadan çıkar. 5-6 ay gibi bir süre anne ve baba tarafından beslenip bakılır. Sonra yuvayı terk ederek başının çâresine bakmaya başlar. Fregat kuşları, hârika uçuşlarına rağmen, karadan 120 kilometreden fazla uzaklaşmazlar. Bilinen beş türün en irisi, 115 cm kadar uzunluğa varan görkemli fregat kuşudur. Amerika kıyılarında Kaliforniya Körfezi ile Ekvator arasındaki adalarda ve Afrika kıyılarında boldur. Ayrıca evcilleştirilerek Büyük Okyanustaki bâzı adalar arasında posta güvercinleri gibi haberleşmede de kullanılmaktadır.

Çeşitli hastalıklara neden olan, küre biçimli bakteriler cinsi…

Stafilokok,

Micrococcaceae familyasından küre biçimli bakteri cinsi. İrinli çıbanların oluşmasına ve impetigo gibi iltihaplı deri hastalıklarına yol açar. İnsan için önemli olan stafilokoklardan bazıları yara enfeksiyonları, çıbanlar ve diğer deri enfeksiyonlarıyla besin zehirlenmesinin önemli etkenlerinden biri olan S. aureus’tur.

Ufak bir binek atı…

Cob,

Kısa bacaklı bir cins binek atı .

Midilli,

Pony,

At, (Alm. Pferd, Fr. Cheval, İng. Horse).

Familyası: Atgiller (Equidae).

Evcilleri olduğu gibi, Amerikan bozkırlarında “Mustang”ve Altay dağlarının her iki yanındaki açık arazilerde “Prezevalski” denen yabani atlar sürüler halinde yaşar. Küçük başlı ve kısa kulaklıdır. Yelesi ve kuyruk ucu uzun kıllıdır. Midilli atları koç iriliğindedir. Ömrü: 40-60 sene.

Tek tırnaklılar takımının, Atgiller familyasından bir memeli. Erkeğine aygır, dişisine kısrak, yavrusuna tay, yumurtaları çıkarılmış, iğdiş edilmiş olana da beygir denir. Hepsine genelde at adı verilir. Arapçada binek ve yük hayvanı olan ata; dabbe, matiyye, semend, tusen-i sütur denir. Cenk atına da rahş denir. Hepsi otla beslenir. Geviş getirmezler. Memeleri kasık bölgesinde arka ayaklarına yakındır. Üçüncü parmakları geniş bir tırnakla çevrilmiş olup “ toynak” adını alır. Bunun üzerine basarak yürürler. İnsanlara hizmet eden hayvanların en kabiliyetlisi ve kıymetlisidir. İnsanların, eski harp meydanlarındaki yardımcısı, yük taşımada hizmetçisi, yarış, cirit, çit atlama ve av sporlarında neşe ve zevk ortağıdır. Silah gürültüsüne ve bando sesine rahatlıkla alışır.


At, cesur ve atılgan olduğu gibi sahibine son derece itaatkardır. Sahibi dilerse dolu dizgin, dörtnala koşar, isterse aheste yürür, isterse durur. Her durumda sahibini memnun etmeye dikkat eder. Yorgunluğa bakmaksızın kendini çatlatmak pahasına da olsa olanca gayret ve kuvvetini itaat uğruna sarf eder.

Tarpan adıyla anılan Avrupa yaban atının (E. caballus gmelini) 1876’dan beri nesli tükendi. Bugün eski dünyada hala neslini devam ettiren yanlız bir yaban atı vardır. Bu at Orta Asya Moğolistan’ının soğuk ve ıssız ovalarında yaşar. Asya yaban atı veya Prezevalski dendiği gibi Moğolistan yaban atı da denir. Altay dağlarının her iki yanında yaşar. Siyah kısa ve dik yeleleri ile, ağır ve iri başları, küçük kulakları, uzun kıllı kuyrukları ile evcil atlardan farklılık gösterirler. Renkleri kırmızımtrak kahverengi olup çekici bir görünüşleri vardır. Burun kısımları beyazdır. Kışın kılları uzayarak soğuktan korunurlar.

Erkek eşek ile kısrak eşleştirilirse katır elde edilir. Aygır (erkek at) ile dişi eşeğin birleşmesinden de barda denen katır çeşidi elde edilir. Her iki melez de üremezler. Katır, bardadan daha dayanıklıdır.Ayakları kırılırsa bir daha iyileşmez.

Arapça’da herhangi bir at için ”faras” ya da ”husan” sözcüğü kullanılır; ama soylu bir kan taşıyan atlar için, Türkçe kökenli ”atik” sözcüğü kullanılır.

Atın rengine don adı verilir. At donları;

Yağız(kara),

Al(kızıl-kahve, kırmızıya çalan at kestanesi rengi),

Beyaz,

Doru(gövde kahverengi, yele, kuyruk ve ayakların uçları kara),

Kula(gövde koyu sarı, yele, kuyruk ve ayakların uçları kara),

Kır(koyu kıllarla karışık ak),

Boz(al don üzerine ak kıllar),

Ahreç(kıllar beyaz ve kırmızı, yele ile kuyruk siyah)

Bu renkler de kendi aralarında çeşitli gruplara ayrılır.

Kuzguni yağız, donuk yağız, kirli yağız vb.

Çeşitleri:

Arap Atı; Çok dayanıklı mükemmel bir binek ve yarış atıdır. Orta Asya ve Anadolu Türk atlarından türemiştir. İngiliz atlarından daha dayanıklı olup, 24-28 saat hiç su içmeden yol alabilir.

İngiliz Atı; İyi bir binek ve yarış atıdır. Özellikle yarış için yetiştirilir. Arab aygırı ile İngiliz yerli kısraklarının çiftleştirilmesinden türetilmiş bir soydur. Arab atından daha uzun bacaklıdır.

Midilli Atı; Küçük, sakin ve dayanıklı bir at çeşididir. Keçi veya koç iriliğindedir. Çocuklar için iyi bir binek hayvanıdır. Hafif gezinti arabalarına koşulduğu gibi maden ocaklarında da istifade edilir. Shetland, İslanda ve Norveç midillileri meşhurdur.

Osmanlı İmparatorluğu zamanında yetiştrilen at cinsleri;

Anadolu, Ayvacık Midilli

Canik, Çukurova

Gemlik, Germiyan

Karaman, Karacabey, Kapadokya, Kastamonu, Kürt

Malakan

Rumeli

Uzunyayla

Güney Amerika' nın en yüksek dağı …

Aconcagua Dağı,

And dağlarının en yüksek dağı olan Aconcagua’ dır. 6.962,97 m yükseklik ile Güney Amerika’nın en yüksek dağı. Aynı zamanda Asya kıtası dışında bulunan en yüksek dağdır. Arjantin Andları’ nda, Mendoza eyaletinde, Şili sınırının yakınlarında bulunan bu dağın on kilometreye kadar uzanan beş buzulu vardır. Quechua dilinde, “Taş Bekçi” anlamında Arauca Aconca-Hue ya da Ackon Cahuak kelimelerinden türediği şeklinde açıklanmıştır.

And dağlarının diğer en yüksek dağları şunlardır;

Huascarán, (Peru)

Alpamayo , (Peru)

Nevado Yerupajá, (Peru)

Nevado Illimani,(Bolivya)

Cerro Torre, (Arjantin)

Sulandırılmış nitrik asitle gravür elde etme tekniği…

Ofort,

(Fr. eau-forte; Alm. Radierung, Aezkunst)

Asitle yedirme gravür. Metal olarak çinko, bakır ve aleminyüm gibi madeni plaklar kullanılır. Bu plakların üzerine asitin etki yapmayacağı asfalt ya da 2 ölçü asfalt+2 ölçü balmumu + 1 ölçü reçine karışımı bir vernik eritilerek yaydırılır. Eğer yumuşak vernik yapılmak isteniyorsa 1 ölçü vernik içine 2 ölçü don yağı ya da vazelin katılır. Bu vernik daha çok ince izler elde etmek için kullanılır.

Gravür asiti ise, 1 ölçü nitrik asit 9 ölçü su ile yapılır. Asiti daima suyun içine az az dökmek gerekir. Vernikli plak hazırlandıktan sonra üzerine ucu sivri, bir aletle istenilen resim yapılır ve asitin içinde 10-15 dakika bırakılır. Ondan sonra plak, terbentin ya da benzin içine atılarak üzerindeki vernik temizlenir ve mürekkep yedirildikten -sonra basılır. Asitle yedirme tekniklerinden bir de Akuatinta tekniği vardır. (akuatinta)

"Çıplak balık, Akya balığı" gibi adlar da verilen bir balık…

Leka,

Çıplak Balık.

Pulsuz, Hanım balığı,

Kuzu, Sarı kuyruk,

Liça,

Çatalkuyruk,

İskender Balığı,

Akya Balığı (Lichia amia),

Akya balığının, sırt yüzgecinin önünde yarım düzine serbest dikeni vardır. Siyah bir, yol, kafasını ve yanlarını uzunlamasına katederek, yeşilimsi mavi sırtını gümüşlü beyaz karnından ayırır. Bu siyah yol balığın ölümünden sonra yok olur.

Vücut oval, yanlardan yassılaşmış, sırt mavi, kısmen yeşilimsi, karın gümüşi renktedir. Vücut ince yapılmış pullarla örtülü, kafada pul yoktur. Yanal çizgi karakteristik olup, solungaç kapağından başlar, göğüs ucuna kadar sırta paralel hat çizer, daha sonra karına doğru bir kavis yapıp, tekrar düz bir hat halinde kuyruğa uzanır. Yırtıcılığı lüfere benzediği için kofana irisi diye tanımlandığı olursa da, lüferlerden yanal çizginin solungaç kapağının ilerisinden düz bir hat halinde kuyruğa uzaması ile ayrılır

Akya lichidae familyasından olup, lichia amia olarak bilinir, ülkemizde çıplak ve kuzu adlarıyla biliriz. Bu balığa çıplak ismini veren özelliği ise üzerinde hiç pul olmamasıdır. Bu yüzden birçok bölgemizde çıplak olarak bilinir. Üst kısmı maviden başlayıp yan tarafına doğru yeşilimsi olmaktadır. Kuyruğundan başlayan uzun bir çizgisi vardır. Bu çizgi baş tarafına kadar uzayıp gider. Karın bölgesi kirli beyaz, ağzı bir balığı kolayca yutabilecek kadar geniştir. Akyalar sürüler halinde dibe yakın yüzerler ve çok ataktırlar. Tehlike sezisi aldığı anda gözden kaybolur. Bilinen ağırlıkları 20 kilo kadardır. Ancak 50-60 kilo ağırlığa kadar ulaşabilmektedirler. Yumuşakçalar, kabuklular ve küçük balıklarla beslenerek dipte kıyılara yakın küçük sürüler halinde dolaşır.

1 1.832 1.833 1.834 1.835 1.836 1.837