Hz. Mevlana’nın felsefesinde “insan-ı kamil”in sembolü…

Ney,
Hz. Mevlana’nın felsefesinde “insan-ı kamil”in sembolü.
Mevlana, ney ile sembolize ettiği insan-ı kamilin kendinden, benliğinden sıyrıldığında sırlarla dolduğunu, yokluğa bürünmesine rağmen eşyanın hakikatini bildiğini şöyle vurgular:

Ey ney! Nede hoş bütün sırları biliyorsun.
Ey ney! Bülbül gibi sende çok feryad ediyorsun.
Kendinden bile haberin yok ama göz olmuşsun.
Kendinden sıyrılıp çıkınca sırlarla dolmuşsun.

Alemin özü ve aynası olan insan-ı kamil, mükemmelliğinin ve tamlığının son sınırındaki insani nefistir. Bir yandan insan, öte yandan alemin ilk örneğidir. Allah isminin bir tecelli ve tezahür yeri, yaratılışın gayesi ve Allah’ın yer yüzündeki halifesidir. Bilgelik, merhamet, cömertlik, isar, sevgi ve hoşgörü gibi tüm ahlaki iyiliklerin sembolüdür.