Ünlü bir İtalyan oyun yazarı …
Dario Fo,
D. 24 Mart 1926 Sangiano, – Ö. 13 Ekim 2016, Milano,
İtalyan oyun yazarı, tiyatro yönetmeni ve oyuncu.
Bir oyuncu olarak, 1973 yılında tek başına bir yetenek gösterisi yaptığı Mistero Buffo’daki rolüyle tanınmıştır.
1997 yılında Bir Anarşistin Kaza Sonucu ölümü adlı oyunu ile Nobel Edebiyat Ödülünü kazanmıştır.
1926 yılında İtalya’nın Sangiano şehrinde doğdu. 1940 yılında eğitimi için Milan‘a taşındı. Brera güzel sanatlar akademisinde okudu. 1952 yılında Milano’da tiyatro oyunculuğuna başladı. Bir oyuncu olarak Mistero Buffo’daki rolüyle tanındı.
Oyuncu Franca Rame ile evlendi. 1959 yılında Rame ile birlikte Dario Fo – France Rame Topluluğunu kurdu. İkili Canzonissima adlı televizyon programını sundular. İkili daha sonra, 1968 yılında İtalyan Komünist Partisi’yle bağları olan Yeni Sahne adlı bir başka topluluk kurmuştur. 1970 yılında Halk Tiyatrosu Topluluğu ile fabrika, park, spor alanı gibi halkın toplu olarak bulunduğu yerleri dolaşmaya başlamışlardır.
Aldığı Ödüller;
1981 Sonning Ödülü
1986 Obie Ödülü
1997 Nobel Edebiyat Ödülü
1997 İtalya Kültür ve Sanat Altın Madalyası
Dario Fo, Darwin, ama baba tarafından mı anne tarafından mı maymunuz? adlı son eserini, 20 Eylül’de Milano’da tanıtmıştı. Bu eserinde yaratılışçılıktan bahseden Fo, Bir zamanlar beyaz tenli olduğumuz doğru değil. Birçok asır önce, Afrika’nın ortasında doğduk ve doğal olarak bizler siyahtık. Adem ile Havva da siyahlardı ve özellikle Tanrı da bir baba olarak öyleydi tezini ortaya atmıştı.
Dario Fo’nun eserleri, Türkiye, Arjantin, İsveç ve Yugoslavya, Şili, İngiltere, Hollanda, Polonya, Romanya, Güney Afrika, Güney Kore, İspanya, Sri Lanka, dahil olmak üzere 30 dile çevirisi yapılmıştır.
Eserleri;
Açık Aile, Bir Arap Kadın Konuşuyor,
Biri Herkes için, Hepsi Biri için!
Bir Anarşistin Kaza Sonucu Ölümü (Morte Accidentale di un Anarchico)
Ödenmeyecek, Ödemiyoruz (Non si Paga! Non si Paga!)
Kadın Oyunları(Female Parts);
Klaksonlar, Borazanlar ve Bırtlar(Diğer adıyla Yüzsüz)
Elizabeth, Neredeyse Kadın.
Japon Kuklası ;
Francis Kutsal Jester,
İki Tabancası Vardı ve Gözleri Siyah – Beyazdı
Biri Herkes için, Hepsi Biri için!
Bir Dişi Kaplanın Hikayesi
Papa ve Cadı (Papa e la strega)
İmdat, Halk Geliyor!
Oyuncunun El Kitabı (Manuale minimo dell’attore)
İlk Yedi Yıl, İki Başlı Anomali
Un morto da vendere (Satılık Corpse)
Sigara tutti i nuocere vengono ladri (Erdemli Hırsız)
Morte e resurezione di un Pupazzo (Bir Kuklanın Ölümü ve Dirilişi) ; Mamma Togni ; Medea
Mistero Buffo (Komik gizem)
l’Uomo incinto (Hamile adam)
La Storia della tigre (Bir Tiger Masalı) ; Lo stupro (Tecavüz) ;
Lettera dalla Cina (Çin Mektubu)
Clacson, trombette e pernacchi (Trumpets ve Ahududu) ;
Coppia aperta, yarı spalancata (Açık Çift)
Bebek İsa’nın ilk mucizesi
Kitapları :
Kadın Oyunları I : On Bir Oyun
Kadın Oyunları II: Açık Aile Neredeyse Ardına Kadar Açık
Kadınlardan Konuşalım: Kahraman Kadın – Şişman Kadın
Ödenmeyecek! Ödemiyoruz!
Neredeyse Kadın: Elizabeth
Bir Anarşistin Kaza Sonucu Ölümü
Marino Serbest! Marino Masum!
Klakson, Borazanlar ve Bırtlar
Sıradan Bir Gün ve Diğer Oniki Komedi
Seks? Eh, Hayır Demem.