Asma kütüğü ..

Tevek,
Asma kütüğü.
Omaca,

Çotuk,
Devek,
Köcek,
Kupli,
Rez,

Asma,
Belli bir tür üzüm yetiştiren tırmanıcı ağaççık (Vitis). Bodur bir ağaççık olan asmanın anayurdu Anadolu’dur. Asmanın kökü çok derinlere gider (5-10 m). Gövdesine asma kütüğü veya omca denir. Kütüğün şekli iklime ve budama tarzına göre değişir. Asma, genel olarak çubukla üretilir. Bir veya birkaç gözlü çubuklar, elverişli nem ve ısıda­ki bir toprağa gömülür, bir süre sonra kök salar. Böylelikle ana kütüğün bütün özel­liklerini taşıyan yeni bir kütük elde edilmiş olur. Çubuktan yetiştirilen asmalar, tohum­dan yetiştirilenlere nispetle daha kısa za­manda üzüm verir.

Asma ve küçük meyve fidelerinin taban kısmında olan sürgün, yaprağa Gelevir denir. Asma yaprağına ise Kefene denir ve dilimleri az olan kör­pe asma yaprakları zeytinyağlı ve etli dol­ma yapmakta kullanılır. Asma yaprağı sala­murası, Türkiye’de en çok yapılan ve kullanı­lan bir tuzlama şeklidir. 4 000 yıl önce yapılmış Hitit kabartmalarında üzüm salkımları görülür. Ortaçağda, asma, mimarlıkta sık rastlanan bir süsleme un­surudur. Genellikle sütun başlıklarını, köşe­likleri ve halıları süsler. Suriye’de islâm sanatı asmayı perde {Mişettâ sarayının ön yüzü, Berlin müzesi) ve özellikle kıvrık dal şek­lindeki örgü bezemelerde (Şam’daki mo­zaikler) kullanmıştır. Bu bezemelere Afri­ka’da (Kayrevan camii) ye İspanya’da da (Kurtuba camii) rastlanır. Asma, klasik süslemede önemli yer tutmaz.

Bağlarda uygulanan çeşitli terbiye (gövde, çok ve tek yıllık dallarla sürgünlerin yer, şekil, yön ve sayılarını ifade eder) şekli ve budama metodları vardır. Bunlardan en çok kullanılan, Goble Terbiye Şekli, Yurdumuz bağlarında en yaygın kullanılan terbiye şeklidir. Tesisi kolay ve ucuzdur. Omcalar 30-100 cm arasında değişen yükseklikte taçlandırılırlar. Gövde üzerinde 3-5 kol ve her kolun ucunda çeşide ve yörelere göre 2-4 göz üzerinden kısa budanan budama çubukları bulunur. Goble terbiye şeklinden başka ülkemizin değişik yörelerinde rastlanan serpene, ağaca sardırma, herek, Bursa, İznik, Kemalpaşa, çardak gibi geleneksel terbiye şekilleri de vardır. Son zamanlarda diğer bir metod olan telli terbiye uygulanmaktadır.

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Bu site, istenmeyenleri azaltmak için Akismet kullanıyor. Yorum verilerinizin nasıl işlendiği hakkında daha fazla bilgi edinin.