Kıta sahanlığı …
Şelf,
Kıta sahanlığı,
İng. shelf, Continental shelf,
Frn. Plateau continental,
Arapça, المشهد القاري
Karaları çevreleyen ve karalardan sayılan, 200 metre derinliğe kadar olan sığ deniz dipleri.
Cografi bir terim olup, uluslararası politika ve hukuk anlamında daha çok konuşulur. Ülke karasuları, balıkçılık, petrol ve turizm gibi ekonomik konuları yakından ilgilendirmektedir.
Jeolojik anlamda bir ülkeyi oluşturan kara parçasının deniz altındaki uzantısıdır ve kıtanın bitip okyanusun başladığı kıtasal çizgiye kadar olan bölgedir. Kıta sahanlığı, kara platformu olarak da bilinir. Eskiden arapça içinde yemek ısıtılan veya yumurta gibi şeyler pişirilen, derinliği az metal kaplara sahan denirdi. Bir kıtayı ya da kara parçasını çevreleyen görece sığ ve eğimli deniz tabanına denir.
Kara sularının bittiği yerden başlayan ve ilgili ülkenin topraklarının deniz altındaki doğal uzantısı olup, 200 metre derinliğe kadar olan alanı kaplayan su altı bölgesidir.
Kıta sahanlıklarının sığ derinliklerde yer almaları nedeni ile deniz suyu seviyesi ve değişimi etkiler. Tektonik depresyonlar ve iklim değişikliği ile alakalı dır. Kuzey kutup bölgelesinde sahanlıklar buzul aşınmasına maruz kalır. Ama daha sıcak güney kutbu bölgesinde ise akarsu vadilerinin etkisindedir.
Kıta sahanlıklarının eni bölgelere göre oldukça değişmekle birlikte jeolojik açıdan ortalama 75 km olarak kabul edilir. Çoğu yerde kıta sahanlığı, kara kütlesinin deniz sınırından sonraki uzantısı biçimindedir. Derinlikleri bölgelere göre değişmekle birlikte, 150 metreden fazla olmayan derinliklere sahiptirler.