Dünyanın en yüksek dağı …
Everest,
Sagramata, Çonnolugma (Nepal dilinde),
Çomolungma (Tibet dilinde)
Kaf Dağı,
Everest, Himalayalar sıradağlarında Çin(Tibet) – Nepal sınırında bulunur. Everest dağının yüksekliği 8848 m. dir. Tibetçe Evrenin kutsal annesi(Dünyanın Ana Tanrıçası) manasında Çomolungma denilir. Nepal dilinde gökyüzünün tepesi anlamında Sagramata denir.
Hindistan yarımadasıyla Tibet yaylasının birbirine yaklaşması sonucunda, jeolojik tortul havzalardaki sıkışmayla başladı. Bunu izleyen evrelerde Katmandu ve Khumbu napları (kırık ve devrik yamaç kıvrımları), sıkışıp yukarı doğru çıkarak birbirlerinin üzerine kıvrıldılar ve ilkel bir dağ sırası oluşturdular. Bu dağ sırası büyük Himalayaların oluşumudur. Kuzeydeki arazi kütlesinin toptan yükselmesi, bölgenin yüksekliğini arttırdı. Pleyistosen Bölümün (yaklaşık 2,5 milyon yıl önce) Mahabarat Evresinde Everest Dağı ortaya çıkmış.
Everest Dağı, troposferin üçte ikisini geçer. Burada oksijen azdır. Zaman zaman (-70 °C) dereceye kadar düşen aşırı soğuklar, oksijen eksikliği ve hızı saatte 100 km ye varan sert rüzgarlar ile yamaçlarda herhangi bir hayvan ya da bitkinin yaşamasına olanak vermez.
İngiltere’nin Hindistan sömürge yönetiminde görevli kadastro genel müdürü George Everest isminden dağa Everest adı Londra Kraliyet Coğrafya Cemiyeti tarafından 1865 yılında kabul edildi. Tüm itirazlara rağmen dünyanın en yüksek dağının adı Everest olarak belirlendi.
Everest Dağı’nın zirvesine ilk tırman an kişiler 29 Mayıs 1953 yılında tırmanışlarını tamamlayan Yeni Zelandalı Sir Edmund Hillary ve Nepalli Tenzing Norgay’dır. Zirve tırmanışını başarıyla tamamlayan ilk kadın 1975 yılında Japonyalı Junko Tabei’dir.
2013 yılında Everest’e tırmanan en yaşlı dağcı, en yaşlı erkek 80 yaşında Japonya’dan Miura Yiuchiro’dur. En yaşlı kadın ise Tamae Watanabe’dir, Şu ana kadar tırmanan en genç kişi, 13 yaşındaki, Kaliforniyalı bir öğrencidir. Everest’e tırmanan en genç ikinci kişi ise 2003’te 15 yaşındaki Nepalli Ming Kipa Şira’dır. Everest’e çıkan ilk Türk dağcı, 21 Mayıs 1995 yılında Nasuh Mahruki oldu. Everest dağına tırmanan ilk kadın dağcı, Elif Eylem Maviş, 15 Mayıs 2006 yılında başardı. Everest Dağı’na tırmanmanın maliyeti yaklaşık olarak 65 bin dolardır.
Nepal’in batısında yaşayan insanlara Sherpalar denir. Sherpalar, dağa tırmanış esnasında ana kamp ve orta kamplarda gıda, çadır ve destek malzemelerini taşımak için dağcılara yardım ederler.
Everest Dağı her yıl 4 milimetre yükselmektedir. Everest’in zirvesine 18 adet resmi tırmanış yolu vardır. Everest tırmanışının en zorlu etaplarından bir tanesi günümüzde Edmund Hillary anısına Hillary Step olarak anılmaktadır. En popüler olanı Nepal’de South Col’dur.
Everest Dağındaki, Kangşang Buzulu, Rongbuk Buzulları, Pumori Buzulu, Khumbu Buzulu olup Khumbu Buzulu eriyerek Nepal’de Lobucya Khola Irmağı’na karışır. Dağın yamacında bulunan Pumori ve Rongbuk buzullarından Çin Halk Cumhuriyetindeki Rong Çu Irmağı ve Kangsang Buzullarından Karma Çu Irmağı doğar.
Bilinen en yüksek dağ 8848 metre ile Everest Dağı olmasına rağmen, Hawaii’de, Pasifik Okyanusu’ nun tabanında yükselen Mauna Kea volkanik bir dağı 10.100 metredir. 1 milyon yaşındaki Mauna Kea’nın okyanus seviyesinin üst kısmında kalan bölümü 4207 metredir. Bu açıdan ele alındığında Mauna Kea dünyanın en yüksek dağı unvanını alıyor.
Dünyanın en yüksek 10 dağı.
1-Everest Dağı, (8848 m.) Çin(Tibet) – Nepal sınırındadır.
2-K2 Dağı (Godwin Austin), (8611 m.) Karakurum; Pakistan ile Çin Halk Cumhuriyeti sınırı üzerinde yer alan K2 dağı dünyanın en yüksek 2. dağıdır. K2 dağına ilk defa 31 Temmuz 1954 yılında İtalyan Lino Lacedelli ve yine İtalyan Achille Compagnoni tırmanmayı başarmıştır. İlk Türk dağcı 2001 yılında yaptığı tırmanış ile Ali Nasuh Mahruki olmuştur.
3-Kançencunga Dağı (8,586 m.); Hindistan ile Nepal arasında Himalayalarda bulunan bu dağa ilk defa 25 Mayıs 1955 yılında Joe Brown ve George Band çıkmayı başarmıştır.
4-Lhotse Dağı, (8516 m.) Himalayalar; Lhotse Dağının güney yüze dünyanın en dik tırmanış parkurudur. Lhotse’ye ilk kez 18 Mayıs 1956 yılında İsviçreli Fritz Luchsinger, Ernst Reiss tırmanmışlardır.
5-Makalu Dağı, (8,418 m.) Himalayalar; Himalayalarda Nepal ile Çin Halk Cumhuriyeti sınırında yer alır. Makalu dağına ilk defa 15 Mayıs 1955 yılında Fransız Lionel Terray ve Jean Couzy tarafından tırmanılmıştır.
6-Cho Oyu Dağı, (8201 m.) Himalayalar; Everest’in 20 km batısındadır. Cho Oyu dağına ilk defa 19 Ekim 1954 yılında Herbert Tichy, Joseph Joechler ve Şerpa Pasang Dawa Lama’dan oluşan Avusturyalı bir takım tarafından tırmanılmıştır. Cho Oyu dağına çıkan ilk Türk ise 1997 yılında Nasuh Mahruki olmuştur.
7-Dhaulagiri Dağı,(8167 m.) Himalayalar; Buzullarıyla ünlü Daulagiri dağına ilk tırmanış 1960 yılında gerçekleşmiştir.
8-Manaslu Dağı, (8164 m.) Himayalar; Nepal Himalayalarında bulunur. Manaslu dağına ilk defa 9 Mayıs 1956 yılında Japon Toshio Imanishi ve Gyalzen Norbu tarafından tırmanılmıştır.
9-Nanga Parbat Dağı, (8126 m.) Himalayalar; Pakistan’daki Kaşmir bölgesinde yer alır. İlk kez 3 Temmuz 1953 yılında Hermann Buhl tarafından zirvesine tırmanılmıştır.
10-Annapurna I, (8091 m.) Himalayalar; Annapurna I dağına ilk tırmanış 1950 yılında olmuştur.