Eski dilde, karşılıklı vaziyet durumu, karşılıklı olarak, karşılıklılık …
Mütekabiliyet,
Diplomatik bir terimdir ve Devletler arası ilişkilerde maruz kalınan davranışa aynı şekilde karşılık verme prensibini tanımlar.
İng. Reciprocity, Mutuality.
Frn. Réciprocité.
Alm. Gegenseitigkeit.
Karşılıklı vaziyet, durum.
Karşılıklı olma durumu.
Karşılıklılık,
Karşılıklı oluş.
Karşılıklı olma durumu.
Uluslararası ticarette iki ülke veya ülke grubu arasında karşılıklı olarak, dışalımda düşük gümrük tarifesi, kota sınırlarının geniş tutulması gibi ödünler tanınması. Bunlara ilave olarak yabancılara tanınan telif hakları, resmi tanıma ve vize uygulamaları sayılabilir. Bir devletin, başka bir devletin vatandaşlarına uyguladığı hukuki veya fiili bir davranış biçimine karşılık, diğer devletin de aynı şekilde davranmasına mütekabiliyet esası denir.
Mütekabiliyet kelimesi son zamanlarda Türk gayrimenkul hukukumuzda tapu kanununda yabancılara mülk satışında karşımıza sıkça çıkmaktadır. TC vatandaşına yabancı bir ülkede hangi şartlarla gayrimenkul satılıyorsa o ülke vatandaşına da aynı şartlarda gayrimenkul satışına izin verilmekte olması da mütekabiliyet yani karşılıklılık ilkesi deniyor. Ancak 2011 yılında tapu kanunda yapılan değişiklikle (35 ve 36. maddeleri) ülkemiz vatandaşlarına o ülkelerde gayrimenkul satışına izin verilmese dahi biz bu ilkeyi kaldırarak tek taraflı olarak kendi ülkemizde gayrimenkul satışına izin verdik. Yani Türkiye’nin tek taraflı olarak karşılıklılık ilkesini kaldırdığıdır. Böylece 42 ülke vatandaşının Türkiye’den mülk edinmesini engelleyen yasa, Mütekabiliyet Yasası ile birlikte ortadan kalkmıştır.